Phật giáo Việt Nam
và hướng đi nhân bản đích thực
Trần Thạc Ðức, 1967
---o0o---
Xuất thế
và nhập thế
Không
có thời đại nào mà hai phương tiện xuất thế và nhập thế của đạo Phật lại
được thực hiện một cách dung hợp và hoàn mỹ như ở triều đại Lý, Trần Việt
Nam.
Có những nhà lãnh đạo văn hóa và chính trị hòa mình hẵn vào phạm vi nhập
thế để xây dựng cho cuộc đời, nhưng không hề bị lợi danh của cuộc đời cám
dỗ. Bởi vì trước kia họ đã từng đi sâu vào cuộc sống tâm linh, đã từng nắm
vững được một căn bản xuất thế lành mạnh. Họ đã tập bơi trước khi muốn đi
cứu người chết đuối. Họ đã dẹp trừ hết những cố chấp chủ quan, những dục
vọng đen tối có thể làm mờ ám tâm trí con người. Và như thế, một khi lăn
lộn vào cuộc đời, họ không còn mang theo trong tâm niệm những ước ao lợi
danh và quyền thế nữa.
Họ làm chính trị không phải vì họ ưa làm chính trị. Họ làm văn hóa không
phải vì họ ưa làm văn hóa. Nói tóm lại, động cơ thúc đẩy họ hành động
không phải là Danh và Lợi. Họ chỉ thấy họ cần phải làm. Làm đẻ cứu giúp,
để xây dựng. Họ hành động theo đúng tinh thấn "không chấp trước" của đạo
Phật, họ làm nhưng họ không tự phụ rằng họ đã có thể làm. Họ làm, nhưng họ
không chấp chặt và không bị dính cứng vào những việc họ làm. Thái độ ấy là
thái độ "làm mà không làm" - vi nhi vô vi. Nhưng thái độ ấy cũng là
thái độ "không làm mà là làm tất cả" - vô vi nhi vô sở bất vi - có
thế, họ mới hoàn toàn tự do và mới có thể đạt thành mục đích của họ.
Họ hoàn thành được nhiệm vụ nhập thế nhờ họ đã có một căn bản xuất thế.
Những người cũa thời đại chúng ta khác xa với họ, bởi vì hầu hết hoạt động
của chúng ta đều là những hoạt động hữu vi. Mà còn hữu vi thì còn chủ
quan, còn chấp trước, còn danh lợi, còn vị ngã.
Hành động cành hữu vi bao nhiêu thì nhân loại càng bị nô lệ cho dục vọng
và khổ đau bấy nhiêu. Thế giới đã bao nhiêu lần đảo điên vì những vụ mua
danh bán lợi. Ngày nay nhân loại đã thấy rõ những tai hại gây nên bởi
tư tâm và tà kiến. Cho nên nhân loại đang hướng về với đạo đức
chân thực. Những nhà lãnh đạo văn hóa chính trị nào đã tự thực hiện được
chánh kiến (trái với tà kiến) và vô tâm (trái với tư tâm) đều được nhân
loại quay về ngưỡng mộ. Căn bản đạo đức xuất thế của họ mới có thể đảm bảo
cho giá trị hành động của họ mà thôi.
Vậy thì kêu gọi làm chi, cổ động làm chi hỡi những nhà văn hóa và chính
trị hiện thời trên thế giới!
Hãy cứ theo đúng thinh thần "vô trước" của đạo Phật, thực
hiện sự giãi phóng tâm linh rồi đi sâu vào cuộc đời nhập thế. Bão táp
chướng ngại sẽ tan biến trước thần lực vô tâm và trước tinh thần vô ngại
của các Ngài. Bão táp chướng ngại chỉ đánh ngã được những kẻ nào còn mang
nặng tâm tư danh lợi.
Tinh thần đạo Phật là tinh thần bất khuất trước trở lực nguy nan. Tinh
thần ấy là tinh thần nhập thế, căn cứ trên nền tảng xuất thế, bền vững và
hùng mạnh.
---o0o---
Mục lục
| 01
| 02
| 03
| 04
| 05
| 06
| 07
08
| 09
| 10
| 11
| 12
|13
|14
| 15
---o0o---
Trình bày : Nhị Tường
Cập
nhật : 01-05-2002