Lẽ
thường du xuân, thiên hạ thường tìm đến những chỗ “ngựa xe như nước, áo
quần như nêm”, ai lại qua Lào, xứ sở ít thắng cảnh và còn nghèo nàn!
Cách nghĩ này chỉ đúng một phần. Du lịch Lào rất kén khách, không hợp với
những người ồn ào, hời hợt. Đến với Lào là đến với những nét văn hóa đặc
trưng chân chất, là về với nguồn cội thiên nhiên để tìm thấy bản ngã chính
mình giữa bao la trời đất, giữa đời và Phật.
Qua
Lào như thỂ vỀ nhà
Vientiane
(Vạn Tượng) là thủ đô hiền hòa và ít dân nhất châu Á, khoảng 600.000 người.
Không có nhà cao tầng; nhà gần như không số nhưng thường có vườn và phố
rất nhiều cây, nhất là cây sứ (champa). Hầu hết các thành phố ở Lào đều
nép mình bên dòng Mékong thơ mộng, hùng vĩ với tổng chiều dài gần 1.900km.
Không thấy người ăn xin, người bán hàng rong chèo kéo, không thấy cảnh sát
giao thông. Lề đường ở đây đều có lối đi cho người tàn tật. Qua các ngã tư,
đèn xanh chỉ cho phép một chiều lưu thông, ba chiều còn lại cứ trật tự chờ
đến lượt, ngày đêm cũng vậy.
Người
Lào nổi tiếng hiếu khách và bộc trực. Nếu quen có thể được mời vào nhà
uống fanthong (rượu cần), lao lao, namsa (trà nhạt)... Hoặc thưởng thức
cơm lam (nướng ống tre), cơm nếp và nhiều loại thức ăn nướng từ rau củ,
gia vị đến cá thịt... Cơm nếp ở Lào nấu cách thủy, rất dẻo và không bao
giờ dính tay nên cứ bốc ăn thoải mái. Nhiều món lạ như ớt chiên dòn, ớt
nướng, dừa nướng, cơm mẹo, lap, mắm cheo, gỏi tammahung...
Hàng
ngàn sinh viên Lào đang theo học tại Việt Nam, trong đó có con của Thủ
tướng, của Bộ trưởng Giáo dục. Gần 150 sinh viên Việt Nam cũng đang du học
tại Lào. Với Việt Nam, nhân dân Lào có mối thiện cảm trên cả đặc biệt. Mọi
du khách luôn cảm nhận được sự thân thiện, cởi mở như trên quê hương mình.
Đi
tìm bẢn ngã
Dọc
tuyến biên giới Việt – Lào, tỉnh nào cũng có cửa khẩu với đường giao thông
khá tốt. Đường số 8 qua cửa khẩu Cầu Treo nối Quốc lộ 1 (xuyên Việt) và
Quốc lộ 13 (xuyên Lào) là một trong những tuyến đường đẹp nhất Đông Nam Á.
Bạt ngàn rừng nguyên sinh nhiệt đới. Trùng điệp núi đá vôi với vô vàn hình
thù độc đáo, ẩn chứa nhiều hang động kỳ bí. Đan xen là những cách đồng màu
mỡ, những xóm làng cứ như tranh vẽ. Nhà sàn ở Lào sạch sẽ, hầu hết lợp
ngói gỗ hoặc ngói tre rất độc đáo. Đường đi Luang Prabang, đi Xiêng Khoang
cũng vậy. Có những quả đồi, những ngọn núi vàng rực dã quỳ hệt như những
tấm thảm diệu kỳ vừa rớt từ trời xuống. Lào có nhiều loại phong lan quý,
nhiều thác đẹp mê hồn. Thác nào cũng có bãi tắm, nước xanh trong hơn ngọc
bích, mát đến rợn người, thấy là không cưỡng được.
Đến
Lào là đến với đất Phật. Nên mang ít hoa vào lễ chùa Simuong- ngôi chùa
nổi tiếng linh thiêng nhất rồi nhờ sư thầy buộc chỉ tay chúc phúc. Có thể
gởi lời khấn nguyện cho người thân rồi mang ít lộc về nhà với những sợi
chỉ buộc tay may mắn. Sau đó đến chùa Sisakhet chiêm ngắm và tìm hiểu gần
7.000 tượng Phật đủ dáng vẻ và qua nhiều thời đại. Chiều ghé Công viên Bãi
Phật (Siengkhuan) để suy gẫm và đắm mình với những quần thể tượng tạc theo
Phật thoại. Rồi đến viếng That Luong biểu tượng của quốc gia hoặc leo lên
đỉnh đài Chiến Thắng nhìn thủ đô dưới chân mình êm ả. Tối rủ nhau đi tắm
hơi dân dã bằng các loại dược liệu của rừng để giũ sạch ưu tư phiền muộn.
Về
Nam Lào chiêm ngắm Wat Phu – di sản văn hóa thế giới ở Pakse, tỉnh
Champasac – Đây là ngôi chùa được xem là vĩ đại nhất ở Lào thờ thần Hindu;
hòa lẫn giữa Ấn Độ giáo, Phật giáo và tín ngưỡng vật linh. Đến Xiêng
Khoang khám phá cánh đồng Chum với hàng trăm chum đá kỳ bí. Lên Luang
Prabang – di sản văn hóa thế giới viếng chùa Xiêng Thong (Thành Phố Vàng),
chùa đẹp nhất của Lào, cả vị trí và kiến trúc; chùa Mai (chùa mới) gần chợ
Hmong. Thăm Hoàng cung nay là Bảo tàng Quốc gia với nhiều hiện vật cổ.
Chiều leo lên đỉnh Phousi ngắm toàn cảnh cố đô, chiêm nghiệm cuộc đời khi
những vệt trắng cuối cùng hòa lẫn vào dòng Mékong huyền hoặc. Đêm, dạo
chơi phố cổ Luang Prabang mang dáng vẻ châu Âu pha lẫn Á Đông. Sáng sớm,
từng đoàn sư sãi khất thực. Người Lào thích tích đức bằng các hoạt động
thiện nghiệp, vừa giúp chùa vừa giúp đời.
Chùa
ở Lào chỉ thờ Phật Thích Ca và kiến trúc mỗi chùa một vẹo đặc thù, mang
nhiều ẩn dụ tinh tế. Dân lào ăn Tết 4 mùa: Tết Tây (tháng 1), Tết Nguyên
đán (của Việt Nam, Trung Quốc – tháng 2), Tết Bunmimay (tháng 4), Tết
Hmong (tháng 12). Tết Nguyên đán nhiều nhà có bánh chưng, giò thủ, hạt dưa
và cả thói quen hái lộc, lì xì đầu năm...
Du
Xuân xứ Triệu Voi luôn thắm tươi nồng đậm, thủy chung đón khách gần xa.
(Lửa Việt Tour)
Noi
gương Điều ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông
HT.Thích
Đức Nghiệp
Tôi
viết bài này nhằm bốn mục đích:
1.
Nhớ lại quá khứ oai hùng của đất nước và nhân dân ta trong lịch sử, nhằm
rút tỉa những kinh nghiệm quý báu hầu góp phần vận dụng vào nếp sống mới
hiện tại và tương lai của dân tộc.
2.
Đồng thời đền ơn, đáp nghĩa đối với tổ tiên và nòi giống Việt Nam anh hùng,
yêu nước đã có công đức lớn trong việc đánh đuổi ngoại xâm, giữ gìn và xây
dựng đất nước giàu mạnh, xuyên suốt 170 năm dưới triều đại nhà Trần, trên
một chặng đường lịch sử vẻ vang, độc lập, mà hoàn toàn tự cường, tự lực,
không phải nhờ cậy vào bất cứ một nước nào khác.
3.
Noi gương vị tha trong sáng của Đức Phật Việt Nam, vua Trần Nhân Tôn, ngài
đã làm tròn trách nhiệm của một ông vua đánh giặc, thân dân và hiếu hòa
với các quốc gia lân cận và, lần đâờu tiên, ngài đã đi tu và xây dựng một
GHPG Đại Việt, Trúc Lâm Yên Tử, xứng đáng với cả danh và thực mà vẫn còn
ảnh hươọng tốt đẹp tới GHPGVN hiện nay.
4.
Và đặc biệt, Đảng và Nhà nước ta hiện nay đang tích cực chuẩn bị cho một
lễ hội vĩ đại, nhằm kỷ niệm một ngàn năm thủ đô Thăng Long sắp tới, trong
đó nhà Lý có công lập thủ đô Thăng Long, dẹp tan quân Đại Tống, và thịnh
trị hơn 200 năm. Sau đó, toàn dân ta chắc cũng không thể nào quên được
những vĩ tích của nhà Trần đã ba lần (1257-1285-1288) chiến thắng quân
Nguyên, một đội quân hùng mạnh nhất cả Á Âu trong thế kỷ XIII. Vả lại,
công bằng mà đánh giá, thì suốt dòng lịch sử hơn 4000 năm văn hiến của
nước Việt Nam ta, chỉ có bốn thời đại – nhà Lý, nhà Trâờn, nhà Lê vua Lê
Lợi và Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay – là oanh liệt và có
công nhiều nhất.
Trở
lại chủ đề vua Trần Nhân Tôn. Ngài là con của vua Trần Thánh Tôn. Sinh năm
1258, lên ngôi vua năm 20 tuổi, xuất gia năm 41 tuổi và viên tịch năm
1308, hưởng thọ 51 năm. Riêng về đời sống tu hành của ngài thì sau khi
nhường ngôi cho con là vua Trần Anh Tôn, ngài đã vào tu dưỡng tại chùa Võ
Lâm, xã Võ Lâm, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình vào năm 1295. Tiếp đến năm
1299, ngài mới chính thức lên núi Yên Tử tu hành và đắp áo ca sa nhà Phật.
Tuy
vua Trần Nhân Tôn về tu dưỡng ở núi Yên Tử, nhưng ngài vẫn thường đến các
chùa khác trong nước, để mở các trường hạ và các buổi thuyết pháp cho các
Tăng Ni và Phật tử ở các nơi đến tham học như: chùa Vĩnh Nghiêm ở Lạng
Giang, chùa Phổ Minh ở Thiên Trường, chùa Sùng Nghiêm ở Chí Linh và chùa
Báo Ân ở Siêu Loại v.v... Rồi ngài đi khắp đó đây để xem xét đời sống nhân
dân và truyền bá đạo Phật, bằng tinh thần nhân bản của Phật giáo, đạo làm
người trong xã hội Đại Việt. Sách Tam Tổ thực lục có ghi: “Năm
1304, Giác Hoàng Điều Ngự (tức vua Trần Nhân Tôn) đi khắp mọi nẻo thôn quê,
khuyên dân phá bỏ các dâm từ và thực hành giáo lý Thập thiện”. Dâm từ là
các đền thờ tà thần mê tín. Vì trong thời gian ấy, đó đây, người ta thờ cả
tượng thần lõa thể và sinh thực khí (Linga và Yoni: nam căn và nữ căn).
Còn Thập thiện là Mười điều thiện của Phật giáo như:
1.
Không sát sinh; 2. Không trộm cắp; 3. Không tà dâm; 4. Không nói láo; 5.
Không nói thêu dệt; 6. Không nói hai chiều: trước mặt và sau lưng; 7.
Không nói thô tục và chửi thề; 8. Không tham nhũng; 9. Không gây tức giận
và oán thù; 10. Không si mê và mê tín. Nói chung, thân thể thì cố tránh 3
việc ác như trên; miệng nói thì không nói 4 việc sai quấy như trên; và ý
tưởng thì không có 3 việc độc hại như trên.
Tới
đây, có người còn thắc mắc và nghi vấn: Tại sao nhà vua đã vào tu ở chùa
Võ Lâm rồi, mà ngài lại còn lên tu ở Trúc Lâm núi Yên Tử làm gì?
-
Theo sách Trúc Lâm tông chỉ nguyên thanh của Hải Lượng, Hải Âu và
Hải Hòa, tức là Ngô Thì Nhiệm, Vũ Trinh và Ngô Văn Sở, vào cuối thế kỷ
XVIII, thì:
“Người
ta thấy Giác Hoàng Điều Ngự” (vua Trần Nhân Tôn) đến ở chùa Hoa Yên, núi
Yên Tử, thì bảo là ngài xuất gia; ta biết rằng Đức ngài bấy giờ biết xem
thiên hạ là công, trong nước vô sự; nhưng ở phía Bắc vẫn có nước láng
giềng mạnh mẽ, nên ngài chưa được an tâm. Cái ý ấy là không tiện nói ra,
sợ người ta dao động. Cho nên, ngài nhắm được ngọn núi Yên Tử là núi cao
nhất, phía Đông nhìn về Yên Quảng, phía Bắc liếc sang hai tỉnh Cao Lạng,
dựng lên ngôi chùa, lúc thường dạo chơi để xem động tĩnh, cốt để ngừa cái
mối lo nước ngoài xâm phạm. Thật là một vị Vô Lượng Lực Đại Thế Chí Bồ tát...”.
Nghĩa
là, nhà vua đã đi tu, nhưng tâm ngài luôn luôn nghĩ tới sự an lạc của đất
nước và nhân dân Đại Việt.
---
o0o
---
Vi tính: T. Thông Chơn - Huệ Dũng
Cập nhật ngày: 01-02-2004
