HOA TRÁI CỦA MỘT CẢNH CHÙA
Diệu Ngọc
---o0o---
"Làng
tôi có cây đa cao ngất từng xanh... có con sông xanh... đồng quê mơ
màng..." Bản nhạc "Làng tôi" qua giọng ca vượt thời gian của nữ ca sĩ Thái
Thanh như réo gọi tâm tư tôi trở về với khung cảnh êm đềm thơ mộng của
làng xưa cảnh cũ.... Tuy làng tôi không có cây đa, không có con sông lượn
quanh cũng không có cảnh đồng quê để mơ màng... Vì làng tôi là một làng
biển, dân làng sống với nghề chính là nghề làm muối.... Nhưng làng tôi
cũng không thiếu vẻ nên thơ, không thiếu những cảnh êm đềm thơ mộng để gởi
gấm tuổi thơ.... Phải rồi, ai cũng có một quãng đời thơ ấu gắn chặt với
một khung cảnh hữu tình đầy kỷ niệm nào đó để mà nhớ, để mà thương....
Riêng tôi, tuổi thơ đã được gởi gấm trọn vẹn nơi ngôi chùa làng....
Như đã nói, làng tôi là một
làng ven biển, cuối làng là một dãy đồi cao... Thật không có gì thơ mộng
và thanh thoát hơn những giây phút đứng ở hiên chùa trên đỉnh đồi nhìn
xuống biển, nghe gió thổi, nhìn mây bay trong tiếng sóng ì ầm... của những
buổi trưa hè rợp nắng...
Chùa làng Ðông Hòa được xây
trên đỉnh đồi với điện Quan Âm ở mặt tiền ngó ra biển Ðông... Tượng Phật
Bà đứng hướng ra biển Ðông như đang lắng nghe tiếng gọi cứu khổ của chúng
sanh... từ một nơi xa xăm nào đó tận ngoài khơi... và trông thật trang
nghiêm siêu thoát...
Nếu so sánh với các làng khác,
làng tôi rất nhỏ, chỉ gồm có mấy chục nóc gia nằm dưới chân đồi dọc theo
bờ biển. Vì vậy dân làng muốn lên chùa phải dùng một trong hai lối, một
lối dành riêng cho xe chạy lên, một lối nhỏ đi tắt dành cho người đi bộ
với 200 bậc cấp, đây cũng là nơi cất giữ kỷ niệm của lũ trẻ chúng tôi thi
vượt tam cấp để lên chùa trong những ngày hè....
Thầy trụ trì tuy đã cao tuổi
nhưng trông thầy vẫn còn khỏe và đặc biệt là trí nhớ của Thầy đã làm đám
nhỏ chúng tôi bái phục... Vườn hoa trước sân chùa chung quanh điện Quan Âm
có rất nhiều thứ hoa với nhiều màu sắc rực rỡ mà Thầy nhớ không sót tên
từng lọai hoa và từng tên người đem cúng các cây hoa đó.... Ðây là cây hoa
Hoàng Hậu của Bà Bang Tá cúng trồng hồi năm đó... đây là cây Ngọc Lan của
cô Khá cúng trồng hồi cô Khá lên chùa nhằm ngày rằm tháng giêng năm... Bụi
bông Tý-Ngọ (bông mười giờ) màu vàng này của chú Tám xin ở Ninh Hòa đem
về.... Hoa tuy nhiều nhưng không có cây nào Thầy bỏ sót mà không săn sóc,
cắt tỉa, tưới nước bón phân... Mỗi buổi sáng tất cả hoa đều như phơi màu
khoe sắc để chào đón Thầy khi Thầy đi thiền hành quanh điện Quan Âm... Lũ
nhỏ chúng tôi thường hay lên chùa tìm Thầy để nghe Thầy kể chuyện, chuyện
gì cũng được, mỗi lần Thầy cất tiếng lên bắt đầu kể là tụi tôi im thin
thít, đứa nào xì xào là bị..."xịt" bảo im liền.... Mà lên lần nào cũng
thấy Thầy ở ngoài vườn, không săn sóc, cắt tỉa vườn hoa trước chùa thì
cũng đứng ngắm nghía hay đào xới bón phân cỏ mục cho mấy cây ăn trái ở
lưng chừng đồi phía dưới chùa...
Thầy trồng đủ các loại cây ăn
trái mà thứ nào cũng hấp dẫn tụi tôi, nào những dây Thanh long với những
trái chín đỏ mộng, hoa Thanh long thì khỏi chê, màu trắng, giống hệt như
hoa Quỳnh hương nở xòe ra bày chùm nhụy hơi vàng mà Thầy nói là giống cái
thuyền bát nhã... Nào những cây "ổi sẻ" mà tôi không biết tại sao người ta
đặt tên nó là "ổi sẻ" chắc là tại trái nó nhỏ mà nhiều, mấy trái ổi chua
mà chắm muối ớt thì.... đứa nào mà chẳng níu tay ông Thầy đòi hái cho
được.... Ðó là chưa kể đến những quày chuối chín bói bị chim ăn...
Vừa trồng hoa đẹp vừa trồng
một... lô cây ăn trái... Nhưng dân làng lại thích vườn cây thuốc Nam của
Thầy hơn hết... Ở trong làng ai bị bất cứ bịnh gì cũng đều chạy lên chùa
tìm Thầy xin ít lá thuốc....
Ai thấy trong người hơi bần
thần dã dượi thì lên chùa xin một nồi lá xông, ai bị nghẹn hơi khó thở thì
lên chùa xin vài hạt tiêu tươi về uống với nước ấm, đàn ông thì bảy hạt
đàn bà thì chín hạt... Bị ghẻ ngứa thì xin ít lá kiến cò giã lấy nước thoa
là ghẻ rạp xuống liền... Con nít bị đẹn thì xin ít cỏ mực về rơ miệng...
hay là tay ai bị phèn ăn lở thì cũng lên chùa tìm Thầy xin vài lá của cây
hoa móng tay giã nhỏ thoa lên là hết... Chẳng những vậy mà dân làng còn
khắn khít với chùa và thân kính Thầy qua những vụ người ta nhờ Thầy... xử
kiện bất đắt dĩ... Thường thường, nếu dân trong làng có tranh chấp hay bất
hoà gì thì người ta thường kéo nhau lên chùa nhờ Thầy phân xử... Những lúc
như vậy thì người ta kéo theo lên chùa rất đông để nghe Thầy xử, vì nói là
Thầy xử nhưng thật ra Thầy lấy giáo lý Phật giảng cho một hồi rồi thì ai
cũng vui vẻ trở lại và ra về... Sau mỗi lần như vậy thì người ta mang hoa
quả lên chùa trước là cúng Phật sau là tạ ơn Thầy... mà tụi nhỏ chúng tôi
là những người được Thầy chia lộc nhiều nhứt....
Còn một đều nữa, tuy dân trong
làng ai cũng sống với nghề chính là làm muối, nhưng nhà nào cũng có một
đám rẫy nho nhỏ để trồng các thứ như bắp, khoai, dưa, đậu hoặc rau cải
hành ớt...v..v... để bán vào những ngày có nhóm chợ... Hàng ngày họ ra rẫy
và trở về theo tiếng chuông chùa công phu sáng chiều... Cho nên dân trong
làng cho dù có đi đâu xa nhưng trong tâm tư vẫn còn âm vang của tiếng
chuông chùa.... Vào những buổi bình minh, mặt trời lên còn chưa trọn vẹn,
những tia nắng yếu ớt của ban mai chưa đủ sức xóa tan làn sương mờ đang
bao phủ thôn làng... Mấy tiếng chuông chùa vang lên đồng vọng làm cho
người ta có cái cảm giác thanh thản nhẹ nhàng và tâm tư của mọi người như
bị lôi cuốn về một nơi mông lung vô tận nào đó....
Vì mối thân thương khắn khít đó
đối với ngôi chùa làng, đối với Thầy mà sau này khi tụi nhỏ chúng tôi đã
lớn lên cho dù có lập nghiệp ở đâu xa tâm tư chúng tôi cũng hướng trọn về
ngôi chùa cũ làng xưa... Và cũng từ đó chúng tôi trộm nghĩ rằng, cho dù
hiện tại chúng ta đang sống tha hương trong một đất nước thanh bình hoàn
toàn tự do nhưng chúng ta cũng nên gieo vào lòng con cháu chúng ta một
hột giống Phật bằng cách hướng dẫn chúng đến chùa nếu có cơ hội thuận
tiện... Bởi vì không riêng gì chúng ta mà cả thế giới hiện nay đang có
phong trào ăn chay và tìm hiểu giáo lý Phật... Hơn nữa tôi đã có nghe hay
đọc ở đâu đó hai câu thật ý nhị...
Mái chùa che chở hồn dân
tộc,
Nếp sống lâu đời của tổ tông......
---o0o---
Trình bày : Nhị Tường
Cập
nhật : 01-05-2002