hi nghĩ về mẹ, những hình ảnh thường hiện ra trong
trí tôi: đó là tôi thấy mẹ đang nhoài người cọ rửa bồn tắm,
dòng nước chảy tràn và kêu vang như dòng thác Niagara. Tôi thấy
mẹ khuấy đậu xanh trong soong, rồi mở lò nướng để kiểm tra món
thịt gà nướng. Tôi thấy mẹ nơi điện thoại, tay cầm chiếc tách,
nói những điều gì đó thật vui vẻ bằng một giọng nhẹ nhàng êm
ái và nói rất lâu, chiếc ống nói thơm mãi mùi cà phê sau khi mẹ
gác máy. Tôi nhìn thấy mẹ đang xem bất cứ kênh truyền hình nào
mà bố chọn. Nói khác hơn, tôi không hề thấy mẹ.
Tôi đang viết một cuốn sách nghiên cứu về trạng
thái tâm lý của những người mẹ chỉ ở nhà nuôi dạy con vào
thập kỷ 40. Tôi muốn biết họ có hạnh phúc hơn chúng ta_ những
người gần như khó có thời gian để nhấc những cuốn nhật ký bìa
da vì cần phải chạy đua theo cuộc sống đến kiệt sức không? Vì vậy
tôi xin mẹ kể cho tôi nghe về thời son rỗi của bà.
"Con muốn biết hồi đó mẹ ăn mặc ra sao, vui chơi
như thế nào, mẹ thường nói chuyện về đề tài gì". Tôi nói
với mẹ "Con muốn biết mẹ cảm nhận cuộc sống như thế nào, quan
niệm thế nào về những mối quan hệ vợ chồng, con cái, và nghĩ gì
về tương lai"
Mẹ gởi cho tôi một bức thư dài 4 trang viết tay lộn
xộn bắt đầu như thế này, "Nào, mẹ bắt đầu nhé.."
Và khi đó mẹ kể cho tôi nghe về những buổi khiêu
vũ sau buổi đá bóng ở trường trung học. Mẹ đã gặp bố ở phía
sau một siêu thị như thế nào. Mẹ kể mẹ đã ghen tị như thế nào
với các cô gái mặc chiếc áo màu lam với chiếc váy xếp nếp.
Mẹ đã làm việc ở tiệm giặt mà mẹ ghét và ở đài phát thanh
nơi mẹ yêu thích. Mẹ kể chuyện bố mẹ đã viết những lá thư
nồng nàn như thế nào khi bố phải ra trận vào Thế Chiến thứ II,
rồi bố mẹ đã từng sống ở San Francisco lúc mới cưới; ăn thật
nhiều món bắp ngô nhồi thịt và bánh xốp kem (là món hảo hạng
thời đó) như thế nào. Mẹ kể về những tối thứ bảy vui chơi
với những đôi vợ chồng khác nơi bàn ăn; về những đồ đạc
mà bố mẹ đã dành dụm tiền để mua, và chính vì vậy "một
chiếc đèn mới cũng đầy giá trị"
"Đó không phải là thời kỳ sung túc nhất"
mẹ nói "song xét về nhiều mặt đó là lúc giàu có". Nỗi
luyến tiếc quá khứ tràn ngập trang giấy bay lên như tỏa hương.
Tôi đem bức thư đến nhóm viết văn của chúng tôi
và đọc, bởi vì tôi nghĩ nó thú vị và đầy cảm xúc. Thật ngạc
nhiên làm sao, giọng tôi bắt đầu run, đến nửa chừng tôi bật
khóc. "Vậy là, tôi đã nhìn thấy rõ rồi…" tôi ngước
lên và nói. Tôi không biết phải nói sao. Mủi lòng ư? Không phải.
Cái chính là tôi đã nhìn thấy mẹ trong đó.
Cuối cùng tôi bắt đầu thấy mẹ như chính con người
của mẹ: Mẹ, với trái tim tràn trề nỗi mong chờ khi bắt đầu ngày
đầu tiên đi làm. Mẹ, thời mới cưới đang ngồi ở bàn ăn
chuyền những đĩa đậu phộng cho mọi người, đó là những người
vẫn còn là bạn của mẹ sau 50 năm ròng. Nhờ hình dung được mẹ
vào thời đó, cuối cùng giờ đây tôi đã có thể thấy được
mẹ.
Mẹ hỏi tôi ước gì vào ngày sinh nhật. Tôi nói
rằng tôi muốn mẹ gởi cho tôi một bức thư dài hơn nữa về cuộc
sống của mẹ. Tất cả những gì tôi muốn là mẹ hãy cho tôi thấy
được mẹ nhiều hơn, trước khi mẹ ra đi. Thực ra là, trước khi
chúng tôi đã cùng có nhau trong đời.
Vài ngày sau đó tôi được mời đến để đọc
quyển sách mới nhất của mình. Tôi chợt nảy ra ý nghĩ muốn cô con
gái 16 tuổi của tôi cùng đi.
"Mẹ muốn con đi thật hở mẹ?" Con gái tôi
hỏi.
"Ừ." Tôi trả lời
"Vì sao vậy mẹ?
"À, bởi vì…"
Tôi như muốn nói rằng vì "con chưa bao giờ đến
dự một buổi đọc sách như thế. Mọi người rất vui, nhờ họ con
sẽ có được nhiều điều bổ ích". Nhưng cuối cùng, tôi đã
nói thật. "Mẹ muốn con nhìn thấy mẹ làm những điều gì đó
khác hơn những công việc quẩn quanh trong nhà. Mẹ muốn con biết một
chân dung khác của mẹ.
Thế là con tôi đã đến buổi đọc truyện, tôi ngại
rằng mình chỉ lo chú ý đến con và khó tập trung. Nhưng tôi đã
không hề chú ý đến con. Tôi bước lên bục, như mọi khi, tôi chỉ
tập trung đọc cho những người khách lạ, những người đã chân
thành và lịch thiệp khi họ ngồi yên lặng lắng nghe. Tôi đọc bằng
một giọng nhẹ nhàng hơi run và hy vọng họ sẽ thích những gì họ
nghe thấy. Đến khi tôi ngước lên nói: "Cảm ơn các bạn rất
nhiều", tiếng vỗ tay đã đuổi theo tôi đến tận chỗ ngồi.
Dĩ nhiên, có một khán giả mà giờ đây tôi đặc
biệt quan tâm đến. Tôi nhẹ nhàng đến bên chỗ của con gái tôi.
Nó cũng đang vỗ tay. "Thật là tuyệt mẹ ơi", nó thì thào
với tôi.
Trong mắt của nó là hình ảnh của một nữ sĩ đã
viết ra những dòng chữ để nó lắng nghe một cách say mê, và giờ
đây nó đang chiêm ngưỡng tác giả. Thế là đủ. Đó là tất cả.
Và người mà giờ đây tôi phải cảm ơn chính là người đã
từng ghen tị với những cô gái mặc chiếc áo lam váy đầm xếp
nếp, là người ăn bánh xốp kem sau những bữa bắp ngô nhồi thịt
và là người giờ đây đang viết nốt phần còn lại của đời
mình để làm quà sinh nhật của tôi. Tôi không thể chờ đến khi
đọc được nữa.
(Từ Reader's Digest 3/2001)
